‘Yêu’ rồi chia tay cả năm bỗng phát hiện mình bị giang mai
1. Đau chân, nổi ban đào, mụn trứng cá… ai ngờ mắc giang mai
Bệnh nhân H.N.B (quận Bình Thạnh, TPHCM) bỗng nhiên bị tê cứng, co rút và đau cơ một bên chân trái, sau đó lan sang chân phải khiến B. đi lại khó khăn kèm đau nhức đầu, trên da xuất hiện ít ban đào nhợt nhạt. Kết quả đi khám ở gần nhà chẩn đoán B. bị viêm amidan và rối loạn lo âu.
Sau 2 ngày điều trị không khỏi, B. đến một cơ sở y tế khác để thăm khám lại và kết quả bất ngờ cho thấy B. dương tính với giang mai. B. rất ngỡ ngàng chia sẻ: “Tôi và người yêu chia tay hơn 1 năm trước. Tôi không bao giờ nghĩ có ngày mình bị giang mai“.
Bác sĩ điều trị cho bệnh nhân B. cho biết, người bệnh có các dấu hiệu đau đầu, đau cơ, giảm khả năng vận động của tay và 2 chân. Do vậy, từ lúc đầu thăm khám dễ nhầm lẫn với bệnh thần kinh. Ngoài ra, người bệnh có nổi đào ban trên tay nhưng với số lượng ít và màu nhạt nên rất khó phát hiện. Thăm khám bộ phận sinh dục chưa xuất hiện săng (vết trợt nông, hình tròn hay bầu dục, không có gờ nổi cao, màu đỏ thịt tươi và có nền cứng).
Bệnh giang mai là một bệnh nhiễm trùng do xoắn khuẩn Treponema pallidum gây nên.
Khi có những dấu hiệu giống mụn trứng cá và đã có quan hệ tình dục không an toàn, nên đi khám để loại trừ bệnh giang mai.
2. Dấu hiệu bệnh giang mai
Bệnh giang mai là một bệnh nhiễm trùng do xoắn khuẩn Treponema pallidum gây nên và lây chủ yếu qua quan hệ tình dục không an toàn. Xoắn khuẩn thâm nhập qua da – niêm mạc của bộ phận sinh dục ít nhiều bị xây xát khi quan hệ tình dục sẽ gây bệnh tại chỗ (săng), đi vào máu và lan tràn khắp cơ thể. Bệnh có một số biểu hiện như:
- Mệt mỏi, đau nhức đầu, đau các khớp
- Cảm giác sưng ở cổ, háng, nách
- Xuất hiện các mảng trắng trong miệng, các vết loét nhỏ ở miệng, bộ phận sinh dục (dương vật, âm đạo), xung quanh vùng hậu môn. Các vết loét này có thể đau hoặc không đau.
- Lòng bàn tay, bàn chân nổi mẩn
- Lở loét, mụn rộp
- Có thể bị sốt
Bệnh giang mai có những giai đoạn phát triển khác nhau, tùy vào giai đoạn phát triển, giang mai sẽ có những biểu hiện khác nhau. Giang mai có các giai đoạn phát triển bệnh cực kỳ phức tạp với các triệu chứng khó nhận biết, các tổn thương hoặc phát ban do giang mai dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác, khiến nhiều trường hợp được chẩn đoán muộn.
Bệnh giang mai có thời gian ủ bệnh khá dài nên rất khó phát hiện với nhiều triệu chứng rất “tinh vi” và căn bệnh này được gọi là “kẻ bắt chước tuyệt vời” vì nó có nhiều biểu hiện tương tự các tình trạng khác như lở loét, mụn rộp và bệnh Lyme. Có những bệnh nhân giang mai ủ bệnh tới 30 năm và không có dấu hiệu bệnh rõ ràng nên rất dễ lây sang cho người khác.
Bệnh giang mai nếu không được chẩn đoán và điều trị có thể tồn tại rất nhiều năm và được chia làm 2 giai đoạn là giang mai sớm và giang mai muộn.
– Giang mai sớm, gồm:
- Giang mai thời kỳ I (primary syphilis)
- Giang mai thời kỳ II (secondary syphilis)
- Giang mai kín sớm: giang mai kín (không có biểu hiện lâm sàng) và thời gian mắc ít hơn 2 năm.
– Giang mai muộn, gồm:
- Giang mai kín muộn: giang mai kín (không có biểu hiện lâm sàng) và thời gian mắc > 2 năm
- Giang mai thời kỳ III (có tổn thương ăn sâu vào tổ chức da, niêm mạc, tim mạch, thần kinh).
3. Cảnh báo số ca giang mai có xu hướng tăng
Bác sĩ Đoàn Văn Lợi Em, Bệnh viện Da liễu TPHCM cho biết, theo số liệu thống kê tại Bệnh viện Da liễu TPHCM, số lượt khám bệnh giang mai có xu hướng tăng mạnh từ 2.091 ca (năm 2014) lên đến 6.734 ca (năm 2020). Riêng năm 2021, mặc dù bị ảnh hưởng của dịch COVID-19, nhưng số ca bị giang mai vẫn ở mức 5.883 ca. Tính đến 9 tháng đầu năm 2022, đã có hơn 6.279 ca giang mai đến khám và điều trị.
Điều đáng cảnh báo là đến nay bệnh giang mai là một trong những bệnh có xu hướng ngày càng tăng cao. Tuy nhiên, kiến thức của nhiều người về bệnh giang mai còn rất hạn chế cùng với tâm lý e ngại dẫn đến việc khi bệnh nhân đến khám và điều trị thường ở tình trạng rất nặng. Có trường hợp là nam có quan hệ đồng giới tuy không nhận thấy bất kỳ biểu hiện gì của bệnh giang mai nhưng do bạn tình đồng giới thông báo mình bị giang mai nên đã đi khám và nhận kết quả dương tính.
Theo BS. Đoàn Ngọc Thiện, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM cho biết, giang mai khó chẩn đoán vì có người nhiễm bệnh không có bất kỳ triệu chứng nào trong nhiều năm. Nếu nhiễm giang mai quá lâu và không điều trị đúng cách, bệnh có thể gây ra tổn thương lớn đến các cơ quan nội tạng quan trọng như tim, não…
Ngoài ra, gần đây đã ghi nhận một số ca bệnh giang mai ác tính dù không phổ biến. Theo BSCKII Nguyễn Thị Thanh Thơ – Phó trưởng khoa lâm sàng 3, Bệnh viện Da liễu TPHCM, mới đây đã tiếp nhận hai bệnh nhân còn trẻ, một bệnh nhân 19 tuổi và một bệnh nhân 27 tuổi mắc giang mai ác tính. Cả 2 bệnh nhân đều nhiễm HIV và có quan hệ tình dục đồng giới.
BS. Nguyễn Thị Thanh Thơ cho rằng, bệnh giang mai ác tính có thời gian ủ bệnh ngắn, thường có triệu chứng toàn thân như sốt, ớn lạnh, đau cơ, đau khớp… Trên da có các biểu hiện tiến triển từ các nốt, mụn mủ thành nốt loét, mảng loét chảy dịch, trên bề mặt tạo thành lớp vảy dày như vỏ sò, màu nâu hoặc đen. Nếu người bệnh không được chẩn đoán và điều trị sớm, bệnh có thể diễn tiến toàn thân, ảnh hưởng đến hệ tim mạch, hệ thần kinh trung ương, thị lực, thính lực, cơ xương khớp, tiêu hóa, thận – tiết niệu…
Để phòng bệnh giang mai, các bác sĩ khuyên cần quan hệ tình dục an toàn, chung thủy một vợ, một chồng. Sử dụng bao cao su đúng cách trong quan hệ tình dục. Khi có triệu chứng nghi ngờ cần đến bệnh viện thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng có thể xảy ra. Thực tế, căn bệnh này có thể ủ bệnh tới 30 năm, vì thế nếu đã từng quan hệ tình dục không an toàn, cần nhận biết những dấu hiệu bệnh sớm để được điều trị đúng.
Ngoài ra, rất cần thiết tăng cường truyền thông giáo dục cho cộng đồng, đặc biệt nhóm có nguy cơ cao (gái mại dâm, nam quan hệ tình dục đồng giới) về nguyên nhân, dấu hiệu bệnh giang mai để điều trị sớm.